Diriliş

 DİRİLİŞ

Zengin, yakışıklı, şımarık ve bencil bir adam olan Prens Nehludov, halalarının evinde yaşayan, evlatlık kızları Katyuşa adında güzel bir kızla askere gitmeden önce baştan çıkarıp ilişkiye girer. Katyuşa kimsesiz bir yetimdir. Pek çok iş aramış ama sarkıntılık yapan erkeklerin yüzünden düzgün iş bulamamış ve sonunda Nehludov’un halasının evine evlatlık alınmıştır. Katyuşa’yı baştan çıkaran Nehludov duymuş olduğu vicdan azabını bastırmak için Katyuşa’nın eline bir yüz ruble vererek öylece bırakıp gider. Böylece her şeyin yoluna girdiğine inanmaktadır. O günden sonra da bir daha o kız ile ilgilenmez.

Soylular hayatının zevk ve eğlencesi içinde yaşamaktadır.  Katyuşa, bu ilişkiden sonra hamile kalmış çocuğunu doğurduktan sonra Prens Nehludov’un halası Katyuşa’yı evden kovmuştur.

O günden sonra Katyuşa’nın hayatı, önce geneleve daha sonra da zindana düşerek kararmıştır. Katyuşa’nın düşüş öyküsü, genelev hayatından zindana kadar dayanmış,  Sibirya'ya kadar uzanmıştır.

Her şeyi unutmuş olan Prens Nehludov ağır ceza mahkemesindeki bir dava için Jüri üyesi seçilmiştir. Fakat yer aldığı bu davada onu bekleyen çok acayip bir sürpriz vardır. Ağır ceza mahkemesinin ilk oturumunda zavallı Katyuşa'yı zehirleme zanlısı olarak karşısında görecektir.

Bu olay üzerine ve dinlediği Katyuşa’nın öyküsü Nehludov'un ruhunda derin bir sarsıntı açar. Olan her şeyin suçlusu esasında kendisidir. Bu duygu onun hayatında çok büyük bir değişime yol açmıştır. Bu büyük değişiklik, sadece Katyuşa'yı kurtarma isteğinden gelmemektedir. Artık bambaşka biri olmuştur.

Bu büyük günahını bağışlatmak için hayatını baştan sona değiştirecek, boşluğuna inandığı gündelik şatafatlı yaşayışının bütün zincirlerinden kendisini kurtaracaktır. Onca asıl hayat, dış süslerden, kabuklardan temizlenmiş olan ruhun, kurtuluşu aşk yolunda araması, başkaları için kendisine kıymasıdır.

 Nehludov, mahkemede Katyuşa'yı gördüğünde çok şaşırmış,  pişmanlığa kapılmıştır.  Kovulan Katyuşa bir hastanede çalışırken, bir odacı Katyuşa’ya sarkıntılık yapmış, Katyuşa odacıyı kendisine yaklaştırmamış. Katyuşa da bir iftiraya kurban giderek mahkemeye verilmiştir. Üstelik Jürinin yanlış yazdığı bir cümle yüzünden bir iki ay ceza ile kurtulacakken mahkemede yapılan hatalar nedeniyle Katyuşa’ya çok ağır bir ceza verilmiş, zavallı kız dört yıl sürecek olan kürek mahkûmu olmuştur.

Bu sırada vicdani buhran yaşayan Nehludov, Katyuşa’nın dört yıl kürek cezası alması ile kendine gelir.  Nehludov ne pahasına olursa olsun Katyuşa’yı kurtarmak için yemin ederek Katyuşa'yı kurtarmayı aklına koyar.

Bu olan biten her şeyin kendi suçu olduğunu düşünmektedir. Vicdanı ona büyük baskı yapmaktadır. Böylece Katyuşa ile evlenerek bu hatalarını örtbas edecek vicdanını rahatlatacaktır.

Nehludov validen aldığı özel izinle Katyuşa ile sık sık görüşmeye başlar. Ona evlenme teklifinde bulunur ama çok zeki bir kadın olan Katyuşa kendisiyle sadece vicdanını rahatlatmak için evlenmek istediğini anlamıştır. Nehludov onu sevmemekte ama Nehludov'un ona yaptıklarına rağmen Katyuşa onu sevmektedir. Buna rağmen ona yüz ruble verip terk etmesinin üzüntüsü içinden çıkmamaktadır.

Katyuşa'nın koğuşundaki kadınlar Nehludov'un kendilerine de yardım etmesi için Katyuşa'dan yardım ister. Nebludov, mahkûmlarla yakınlaşmaya başladıkça, onların kötü insanlar olmadıklarını, yaptıkları suçları hayat şatlarından dolayı işlediklerini anlamaya başlamıştır.  Mahkûmların pek çoğunun gerçek suçlu olmadıklarını, gerçek suçlunun eşitsizlik adaletsizlik ve kötü hayat şartları olduğunu anlamıştır.

 

Nehludov’un bütün çabasına rağmen Katyuşa Sibirya’ya sürülmüştür. Nehludov da elindeki mal varlığını harcayarak Katyuşa ile Sibirya’ya gitmeye karar verir. Nehludov, Çar'a bir mektup yazar ve Katyuşa ile birlikte Sibirya'ya gitmeye karar verir. Sibirya yolculuğu mahkûmlar için dayanılmaz geçmekte,  gardiyanlar mahkûmlara çok kötü davranmaktadır. Nehludov bu kötü muameleleri önlemek için elinden geleni yapsa da bunu başaramamaktadır.

Nehludov,. Katyuşa’nın, siyasi suçluların arasında kalmasını sağlar. Katyuşa, Nehludov'u çok sevmekte onun her dediğini yerine getirmektedir. Ama bunu onu sevdiğini asla belli etmemektedir. ‘Nehludov istedi’ diye içkiyi ve sigarayı da bırakmıştır.

Simonson adlı bir siyasi bir suçlu, Katyuşa'nın son derece iyi, gururlu ve çok acılar çekmiş bir kadın olduğunu fark etmiş ve ona karşı çok iyi hisler duymaya başlamıştır. Katyuşa ise Simonson gibi bir adamın sevgisini kazanmaktan çok mutludur. Simonson, Katyuşa'ya evlenme teklifi eder. Katyuşa da kabul eder. Simonson'la evlenmesi Nehluvon'un da kurtuluşu olacaktır.

Bu arada Nehludov, Çar'a ulaşmış ve Katyuşa'nın suçsuzluğu belgelenmiştir. Nehludov bu haberi Katyuşa'ya verir ve hemen evlenmek ister. Katyuşa evlenme teklifini bir kez daha reddederek Simonson ile evleneceğini söyler.

Bunlar Nehludov'u bir yandan çok rahatlatmış ama bir yandan da hüzünle doldurmuştur. Siyasi suçluların yanında yetişen Katyuşa, onun olmasını istediği gibi hayran olunacak, sevilecek üstün niteliklere sahip bir kadın olmuştur. Katyuşa'nın bir başka adamı seviyor olması ve onun tarafından reddedilmesi onu hırpalamaktadır.

İdriscan DURU

 

Künye : Lev Nikolayeviç TOLSTOY, Diriliş - Hasan Ali Yücel Klasikleri, Çev: Ayşe Hacıhasanoğlu, İş Bankası Kültür Yayınları, 2016, ISBN: 9 789 944 886 666